Toplumda, zeka özürlü veya zeka yoksunu insanlarla karşılaşabileceğimiz gibi, üstün zekâlı bireylerle de karşılaşabiliriz. Üstün zekâlı bireyler, zeka özürlüler gibi özel eğitime tabi tutulabilirler. Üstün zekâlı bireylerin eğitime başlaması için kabul edilen yaş sınırı beştir. Ancak, bu yaştan önce yapılan zeka testlerinin güvenilirliği düşük olabilir. Bununla birlikte, çok yüksek zekâ seviyesine sahip bireyler için üç yaş bile geç bir dönem sayılabilir.

Üstün zekâ, düşünme, duygu, his, ilham ve sezgi gibi beyin fonksiyonlarının üst düzeyde ve hızlı bir şekilde birlikte çalışması sonucunda ortaya çıkar. Bu beyin fonksiyonları, hızlı ve doğru düşünme, yenilikçi üretkenlik, liderlik, akademik yetenekler, görsel ve uygulamalı sanat yetenekleri gibi çeşitli şekillerde kendini gösterebilir. Yapılan araştırmalar, üstün zekânın %85 oranında kalıtsal olduğunu ve ailede nesilden nesle geçtiğini göstermiştir. Aynı zamanda çevresel faktörlerin ve eğitimin, üstün zekânın etkin kullanılması ve dehaya dönüşebilmesi için önemli olduğunu belirtmektedir.

Üstün zekâlı bireylerin özellikleri dört grupta değerlendirilmektedir:

Bu özelliklerin hepsi, üstün zekâlı bireylerde görülemeyebilir. Ancak, üstün zekâlı bireylerin bu alanların birinde ya da daha fazlasında üstün yeteneğe sahip olduğu kabul edilir. Bu özellikleri çevre ve eğitimle desteklenenler, toplumda dahi olabilirler. Düşünme boyutunda üstün zekâlı olanlar genellikle zeka testleriyle, sosyal yönden üstün olanlar kişilik testleriyle, duygusal yönleri güçlü olanlar sanatsal yetenek sınavlarıyla belli ölçüde tespit edilebilir. Kendilerine iyi bir eğitim verilirse ve uygun bir çevrede yetişirlerse, üstün zekâya sahip olan bireyler toplumda dahi olabilirler.