Sosyal zekâ, kişinin sosyal çevresi ile ilişkilerinde kullandığı zekâ bölümüdür. Sosyal zekânın kullanabilme düzeyi, kişinin toplum içindeki statüsünü belirlemede rol oynar. Sosyal zekânın düzeyi herkeste aynı olmamaktadır. Kimisinde matematik zekâ, kimisinde görsel zekâ daha ağır basar. Sosyal zekâ aslında herkeste var olan bir olgudur. Bu zekâ bölümü bazen doğuştan, bazen çevre ile, bazen de kişinin çabaları ile geliştirilebilmektedir.

İnsanları anlama, değerlendirme ve onların karakter ve kişiliklerini çözebilme yeteneği olan kişilerin sosyal zekâsı yüksek bireyler olduğu görülmektedir. Bu kişiler, zekâları çok pratik çalıştığı için akıl yürütmede iyidirler. Çevresindeki insanları çok iyi tanıyabildikleri için onların hislerini, duyguları anlama ve onlarla kolaylıkla yakınlık kurma becerileri yüksektir. Sosyal zekâ aslında empati kurabilme yeteneğidir. Beynin bir refleksi gibi hareket eder. Çevresindeki insanlar onunla vakit geçirmekten zevk alırlar. Yeni bir grubun içerisine girdiklerinde çok hızlı bir şekilde herkesle konuşabilirler. Hatta bir süre sonra o gruba lider bile olmaları kaçınılmazdır.

Mesela, okullarda sınıf başkanı zeki olandır ama takım kurup karşı sınıfla maç yapan sosyal zekâsı yüksek olandır. Kimse onu dinlemeyen patronun etrafında toplanmaz; insanlar dertlerini, hislerini ve istek ve arzularını anlatabildikleri amirlerinin etrafında olmak isterler.

Duygusal zekânız doğuştan ise farkında olmadan insanların merkezi olabilirsiniz. Sosyal zekâsını geliştirmek isteyen bir insan, önce kendi duygularını, isteklerini, hayattan beklentilerini vb. birçok sosyal olguyu bilmek zorundadır. Kendini tanımadan başka bir insana empati kurmak zor olmaktadır. Günümüzde psikologlar, sosyal zekânın geliştirilip geliştirilemeyeceğini tartışmaya devam etmektedir. Nedeni ise sosyal zekânın karmaşık bir yapıya sahip olmasıdır.

Sosyal zekâ temelleri doğuştan atılan bir olgudur. Doğuştan üst seviyede iken aile içindeki sorunlar, küçükken hata yaptığında aşağılanma ve cezalandırılma ya da tam tersi aşırı hoşgörülü olma gibi nedenlerle yok olabilmektedir. Bu yüzden gelişme çağında çocukların duygularına önem vermek, bir sorun olduğunda birlikte çözmek onların sosyal zekâsının gelişmesine katkı sağlayacaktır. Yetişkinlik döneminde bu gelişim bir uzman yardımı ile olabilmektedir.

O yüzden herkes lider olabilir fakat ayrıcalıklı olan lider, sosyal zekâsı yüksek olandır diyebiliriz.

Sosyal zekâ, bireyin iş hayatında ve kişisel ilişkilerinde büyük bir öneme sahiptir. Yüksek sosyal zekâya sahip bireyler, iş yerinde daha etkili iletişim kurar, takım çalışmasına daha fazla katkı sağlar ve liderlik pozisyonlarında daha başarılı olurlar. Ayrıca, sosyal zekâ, kişiler arası ilişkilerde de önemli bir rol oynar; bu bireyler, dostluklarını ve romantik ilişkilerini daha sağlıklı ve tatmin edici bir şekilde sürdürürler.

Empati, sosyal zekânın en önemli bileşenlerinden biridir. Empati kurma yeteneği, bireyin başkalarının duygularını ve düşüncelerini anlayabilmesi ve onlara uygun tepkiler verebilmesidir. Empati, sadece başkalarının duygularını anlamakla kalmaz, aynı zamanda bu duygulara uygun bir şekilde yanıt vermeyi de içerir. Empati kurma yeteneği, bireyin sosyal ilişkilerinde daha başarılı olmasını sağlar ve çatışmaları çözmede etkili bir araçtır.

Yüksek sosyal zekâya sahip bireyler, genellikle liderlik pozisyonlarında daha başarılı olurlar. Bu bireyler, takım üyelerinin ihtiyaçlarını ve duygularını anlayarak onlara uygun bir şekilde rehberlik edebilirler. Ayrıca, yüksek sosyal zekâ, liderin takım içindeki çatışmaları daha etkili bir şekilde yönetmesine ve çözmesine yardımcı olur. Liderlik becerileri, sadece teknik bilgi ve becerilerle sınırlı değildir; aynı zamanda sosyal zekâ da başarılı bir liderlik için kritik bir bileşendir.